Ryby są wrażliwymi mieszkańcami podwodnymi, dlatego pojawia się wiele pytań dotyczących ich siedlisk, zarówno w domowych warunkach akwariowych, jak i naturalnych dzikich. Narządy węchu ryb są w stanie odróżnić ich krewnych, zapach jedzenia, a także zapach chemikaliów.
Ryby mają zapach, wychwytują zapachy pod wodą w taki sam sposób jak zwierzęta lądowe. Uważa się, że wszystkie ryby są podzielone na dwie grupy, jedna - ryby z dużą objętością worka węchowego i stałym krążeniem w nim wody, potrafią rozróżnić znacznie więcej zapachów niż ryby, w których ta torba będzie mała, a ponadto z niespójnym przepływem wody.
Fizjologia
Główny narząd węchu u ryb znajduje się na głowie, znajduje się wewnątrz nozdrzy w odcinku między oczami a ustami. Ryba ma dwa nozdrza: za pomocą jednej wody dostaje się do środka, a za pomocą drugiej wychodzi. Każdy gatunek ryb ma swój własny układ narządów węchu. Warto zauważyć, że np. u ryb kostnych takie nozdrza znajdują się po obu stronach głowy.
Zwróć uwagę na klapkę oddzielającą nozdrza ryby: podczas ruchu ta klapka pomaga popychać wodę. Gdy woda dostanie się do nozdrzy, wpływa dalej do struktury zwanej „różą”. Cała ta struktura składa się z wielu komórek czuciowych, których przybliżona gęstość wynosi około 500 tysięcy na 1 milimetr kwadratowy. Sama złożona struktura pozwala na ułożenie dużej liczby komórek, ale każda rasa ryb ma własną liczbę fałd, w niektórych może być 9, a w innych do 90.
Tak więc za pomocą tego receptora ryba wychwytuje zapachy, które wywołują w niej różne emocje, na przykład wiadomo, że zapach fenolu wywołuje panikę u dużych ryb, a u małych powoduje depresję układu nerwowego, a nawet śmierć.
Reakcja na zapach
Uważa się, że drapieżniki posiadają wyostrzony węch, dla którego zmysł węchu jest niezbędny do znalezienia pożywienia. Drapieżna ryba natychmiast reaguje na zapach krwi, jest dla nich jak „czerwona szmata”: receptor jest wyzwalany, a ryba szybko znajduje źródło zapachu. Czasami w odległości do 2-5 kilometrów.
Wiele ryb wydziela tak zwany śluz, dzięki któremu inne ryby mogą nawigować i szukać swoich krewnych. Ale jeśli śluz został wydzielony przez zranioną rybę, inne ryby reagują przestraszeniem i odpływają od takiego zapachu tak daleko, jak to możliwe.
Cuchnące wydzieliny, takie jak feromony, przyciągają do siebie ryby. Z fizjologicznego punktu widzenia wynikają one z chęci rozmnażania się ryb. Dlatego ryby doskonale pachną feromonami i znajdują się podczas tarła.
Wiele ryb przyciąga również zapach niektórych olejków: konopi, anyżu, słonecznika i mięty. Ryby są wrażliwe na zawarte w pokarmach aminokwasy i kwasy żółciowe, które wchodząc do wody od razu zostawiają za sobą pachnący ślad, którym prowadzą ryby.
