Istnieje wiele odmian małp, które żyją w różnych miejscach na Ziemi. Wśród rodziny małp szczególnie wyróżnia się gatunek pawianów, który ma swoje charakterystyczne cechy zewnętrzne.
Pawiany to naczelne z niezwykłą, jak na ten gatunek, wydłużoną kufą. Dostali swoją nazwę dzięki tej funkcji. Inną charakterystyczną cechą tego gatunku jest żółto-brązowy płaszcz. Pawian lub pawian żółty (łac. Papio cynocephalus) to rodzaj prawdziwych pawianów z rodziny małp (Cercopithecidae). Ich rozmiary ciała mogą osiągnąć 70 cm wysokości, przy długości ogona 60 cm.
Pawiany są bardzo zręcznymi zwierzętami, pomimo ich pozornej niezdarności. Żółte pawiany nigdy nie mieszkają samotnie. Stado pawianów liczy średnio do 80 osobników. W każdym stadzie, około kilku dorosłych samców, samice z młodymi są zawsze trzymane w pobliżu.
Ze wszystkich naczelnych żyjących w Afryce Środkowej i Wschodniej pawiany najprawdopodobniej krzyżują się z ludźmi. Wolą osiedlać się na terenach stepowych i górskich. Jest to jeden z najlepiej przystosowanych gatunków naczelnych. Jedynym warunkiem jest dostępność wody. Przy wyborze miejsc noclegowych preferowane są miejsca w pobliżu zbiorników wodnych. Ale nawet brak źródła wody ich nie przeraża, w porze suchej zliżą rosę z liści i wełny. Ich dieta zawiera zarówno rośliny, jak i małe zwierzęta, małe gryzonie.
W pobliżu rodzinnej grupy naczelnych zawsze można zobaczyć stada zwierząt kopytnych. Dzięki wyostrzonemu wzrokowi pawiany mogą w porę dostrzec zbliżające się niebezpieczeństwo.
Łatwo tolerują przebywanie w niewoli. Szybko przyzwyczajają się, oswajają i stają się lojalni wobec osoby. W starożytnym Egipcie zamożne rodziny często miały ulubieńców pawianów.
Głównymi wrogami pawianów są gepardy i ludzie. Naczelne ustawione w szeregu i obnażone kły potrafią nieustraszenie odpychać drapieżnika. Ale ukrywają się przed człowiekiem w locie.
