Zające to ssaki żyjące na wszystkich kontynentach. W Rosji można je znaleźć od jeziora Ładoga po terytorium Primorsky. Będąc same w sobie mięsożercą mięsożerców, zające żywią się wyjątkową roślinnością, zarówno soczystą i delikatną, jak i szorstką, włóknistą.
Odmiana letnia
Zające wybierają do zamieszkania teren otwarty, bez gęstej roślinności, co jest ważne dla ich szybkiego przemieszczania się w razie niebezpieczeństwa. Są to stepy, skraj lasu z zaroślami i trawami łąkowymi, czyli miejsca, w których istnieją doskonałe warunki do bytowania. Zające świetnie czują się w pachach rzek, jezior i różnych kanałów. Przyciąga ich tu obfitość świeżej i soczystej zieleni, która utrzymuje się nawet w porze suchej. Zające często można znaleźć w miejscach, w których rosną zboża.
Soczyste trawy, zboża, rośliny strączkowe są ulubionym pokarmem zajęcy latem i wiosną. Często żyją w pobliżu upraw, w tym pól kapusty i marchwi. Z reguły zające jedzą wierzchołki, ale potrafią też płytko wykopywać korzenie. Bliżej jesieni zające mogą jeść grzyby, w tym ziemne. Nie zrezygnują z dość twardego skrzypu, który rośnie w pobliżu rzek, w lasach.
Menu zimowe
Zimą zające nie głodują. Zmieniają nieco swoje siedlisko, starają się trzymać bliżej siedlisk krzewów i młodych drzew. Zimą zając wykopuje płytkie korzenie roślin i krzewów, a tam też znajduje ubiegłoroczną trawę, która nie jest dla niego zbyt pożywna. Dlatego zimą kora drzew i pędy boczne, które może jeść dzięki bardzo ostrym zębom, stają się głównym pokarmem dla zajęcy. Zwierzęta żyjące w centralnej Rosji preferują korę wierzby, leszczynę, brzozę. W rejonach Syberii zając może również żywić się młodym modrzewiem.
Z tego zamiłowania zajęcy do młodych drzew często cierpią rolnicy, cierpią też drzewa owocowe, którym wyrządza się znaczne szkody, cierpią także lasy i młode plantacje leśne.
Wiosenne witaminy dla zajęcy
Obniżoną wartość odżywczą pokarmu u zajęcy zimą rekompensuje świeża trawa, w poszukiwaniu której aktywnie poruszają się wczesną wiosną. W związku z tym, że pierwsze młode trawy rosną na małych wyspach, zające gromadzą się dziesiątkami wokół zielonego pokarmu, narażając się na niebezpieczeństwo złapania przez głodne zwierzęta lub myśliwych.
Cechy diety zajęcy
Zające nie mają kłów, ale z drugiej strony siekacze, które bardzo szybko się zużywają, rosną nieprzerwanie przez całe życie zwierzęcia.
Układ pokarmowy zajęcy jest ciekawie ułożony. W odbytnicy koncentruje się specjalny kompleks rozkładający błonnik w przewodzie pokarmowym zajęcy. Z tego powodu wydalane przez nie odchody są bogate w składniki odżywcze. Dlatego zające czasami zjadają własne odchody, które są bogate w białka i aminokwasy. Dotyczy to zwłaszcza warunków zimowych.
Zające praktycznie nie piją. Jedząc soczystą trawę, uzupełniają swoje zapotrzebowanie na wodę.
