Oglądając programy telewizyjne o Antarktydzie, ojczyźnie pingwinów, wielu zastanawia się, jak te ptaki potrafią żyć i rozmnażać się w tak nieprzyjaznych warunkach. A dreszcz przechodzi przez ciało, gdy kamera rejestruje nagie łapy pingwinów skulone razem na oblodzonym brzegu. Dlaczego ich kończyny nie zamarzają?
Od dawna naukowcy z wielu krajów próbowali znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego pingwiny nie zamrażają łap. Okazało się to zaskakująco proste. Kończyny tego ptaka są już zimne! Ich temperatura jest nieco powyżej zera stopni. Dotykając śniegu lub lodu, nie stygną, ponieważ same w sobie nie są wcale ciepłe.
Dlaczego gołe łapy pingwina są tak zimne? Wszystko wyjaśnia ich specjalna struktura. Ornitolodzy odkryli, że w stopach tego ptaka znajduje się ogromna liczba naczyń krwionośnych. A pomiędzy znajdującymi się tam żyłami i tętnicami następuje stała wymiana ciepła. Schłodzona krew żylna unosi się od łap do ciała pingwina, rozgrzewając się po drodze. Jest to bardzo ważne, ponieważ gdyby krew dotarła do ciała, utrzymując niską temperaturę, ptak po prostu zamarzłby, pomimo gęstego i gęstego upierzenia. Przeciwnie, krew tętnicza schodzi do kończyn dolnych, schładzając się po drodze, ogrzewając ciało. Kiedy dociera do łap, jej temperatura zbliża się do zera. Zjawisko to nazywa się „przepływem wstecznym”. Nie tylko pomaga ptakowi przetrwać mroźne arktyczne zimy, ale także pozwala mu zachować zdolność poruszania się. W końcu, gdyby łapy pingwina były ciepłe, zamarzłyby na lód.
Ponadto pingwiny zatrzymują ciepło nie tylko w łapach, ale w całym ciele, spowalniając przepływ krwi. Podczas silnego spadku temperatury powietrza gromadzą się w stadach i starają się jak najmniej się ruszać. Okresowo zamieniając się miejscami, pozwalają ptakom na krawędzi rozgrzać się w grupie towarzyszy. Ciało pingwinów wchodzi w tym czasie w stan podobny do tego, który występuje u hibernujących zwierząt - niedźwiedzi, świstaków, żółwi. Stan ten jest jednak mniej głęboki, a w razie niebezpieczeństwa pingwiny szybko odzyskują zmysły i mają czas na reakcję.
