Jednym z głównych sposobów poruszania się wielu członków klasy owadów jest lot. Dzięki umiejętności latania owady mogą znaleźć dla siebie pożywienie, partnerów seksualnych do godów, uciec przed wrogami, migrować i ostatecznie osiedlać się na planecie. Nie bez powodu owady są najliczniejszą grupą zwierząt na Ziemi.
Według badań przeprowadzonych przez entomologów, owady są pierwszymi organizmami na Ziemi, które zdołały wzbić się w powietrze, rozwijając swoją wyjątkową zdolność latania. Trudno w to uwierzyć, ale ponad 360 milionów lat temu niektórzy przedstawiciele klasy owadów przelecieli już nad planetą Ziemia. Wtedy był tylko jeden kontynent - superkontynent Pangea, który zjednoczył prawie całą ziemię Ziemi.
Owady są na ogół jedyną klasą bezkręgowców, która potrafi latać. To wygląd ich skrzydeł czynił z nich szybkie i zwinne stworzenia. Ponadto nabyli zdolność do regularnej migracji, a ich ogólne zachowanie stało się bardziej złożone. Wraz z pojawieniem się umiejętności latania zwiększyły się możliwości reprodukcji, odżywiania i obrony przed drapieżnikami.
Lot owadów cieszy się dużym zainteresowaniem naukowców. Dziś mechanizm i zasady lotu tych stworzeń są przedmiotem wielkiego zainteresowania bioniki stosowanej i entomologii, a także systematyki i fizjologii porównawczej. Niektórzy porównują lot owadów do lotu samolotu. To nie jest do końca dokładne porównanie. Faktem jest, że owady wykorzystują do lotu prądy powietrzne, a turbulencje wynikające z tego są bardzo niebezpieczne dla samolotu.
Jak latają owady?
Jak wspomniano powyżej, owady wykorzystują do swoich lotów silne prądy powietrza, a jeśli zmniejszenie oporu powietrza ma duże znaczenie dla samolotu (dla tego skrzydła samolotu są nieruchome i opływowe), to dla owadów tak nie jest. Wręcz przeciwnie, ich skrzydła są w ciągłym ruchu podczas lotu. Dlatego nie boją się turbulencji.
Owady mogą latać na kilka sposobów. Głównym jest oczywiście lot aktywny (trzepotanie). Ponadto wykorzystują tak zwany lot do przodu, który jest dość zwrotny, szybki, stabilny i ekonomiczny. Często owady po prostu wiszą w powietrzu. Jest to również lot, który pozwala zachować niezmienioną pozycję w kosmosie. Podobnie jak ptaki, owady praktykują również lot pasywny, który dzieli się na spadochroniarstwo, nurkowanie, szybowanie i zawis. Aby wykonywać wszystkie tego typu loty, te niesamowite stworzenia muszą być „wyposażone” w specjalne „urządzenia”.
Jakie „adaptacje” pomagają latać owadom?
Skrzydełka. Są to blaszkowate wyrostki powłoki, które są bezpośrednio połączone z całym kompleksem obsługujących je mięśni. Zasadniczo owady mają dwie pary skrzydeł: przód i tył. Same skrzydła składają się z najcieńszej płyty skrzydełkowej (membrany), która jest przymocowana do twardych żył. Żyły z kolei stanowią solidną podstawę skrzydła.
Skrzydła mięśni. W przeciwieństwie do skrzydeł ptaków i nietoperzy, skrzydła owadów pozbawione są własnych mięśni, dlatego są napędzane przez mięśnie piersiowe. Należą do nich podłużne mięśnie grzbietowe, mięśnie opłucnej, podłużne mięśnie brzuszne i mięśnie grzbietowo-brzuszne.
Ósmy cud świata
Naukowcy nazywają technikę latających owadów cudem. Na przykład zwykły komar w powietrzu może łatwo dogonić samicę, zmuszając ją do zejścia. Specjalista z American University na Florydzie, Jerry Butler, był w stanie określić prędkość tego właśnie komara za pomocą kuli wystrzelonej z pistoletu. Okazało się, że owadowi udało się dogonić ten pocisk w powietrzu z prędkością 144 km/h! Niesamowity!
